TRUNG A-HAM, Tong Luc. TUE SY bien soan
Trung A-ham, ban Han dich cua Cu-dam Tang-gia-de-ba
, (Gautama Sanghadeva) hien hanh duoc noi la Thanh dien cua Huu bo (Sarvastivada). Do boi Tang-gia-de-ba von xuat than tu Kasmira (Ke-tan/ Ca-thap-di-la); day la thu phu, va cung duoc xem la he chinh thong, cua Nhat thiet huu bo, do do co the khang dinh Trung A-ham Han dich boi Tang-gia-de-ba cung thuoc Huu bo. Dieu nay duoc phan lon cac nha nghien cuu hien dai thua nhan.
Luat cua cac bo phai, nhu Ngu phan, Tang-ky, Tu phan, Thien kien, deu co quan diem nhu nhau, theo do, ngay trong dai hoi ket tap lan thu nhat tai thanh Vuong Xa cac bo loai Thanh dien nguyen thuy da duoc dinh hinh, trong do, cac kinh co luong trung binh, khong dai khong ngan duoc tap hop chung thanh mot bo loai goi la Trung. Dinh nghia nay khong tuyet doi chinh xac, xet theo hinh thuc cac kinh thuoc Trung A-ham ban Han dich hien tai. Trong so cac kinh duoc goi la Trung, tuong duong voi cac kinh duoc tim thay trong Majjhima-Nikaya, cung co mot so cac kinh duoc tim thay tuong duong trong Truong A-ham, Tap A-ham, Tang nhat, hoac trong cac bo Digha-Nikaya, Samyutta-Nikaya, Khuddaka-Nikaya. Vi vay, luat Tat-ba-da ti-ni Ti-ba-sa cua Huu bo neu mot dinh nghia khac: Nhung nghia ly sau xa duoc noi cho hang chung sinh loi can, tap hop thanh Trung A-ham. Do boi nguyen ban Phan hay Sanskrit da that lac, cung khong co ban dich Tang ngu hoan chinh tuong duong, ngoai tru mot so Kinh don hanh ban duoc tim thay trong luat Can ban thuyet nhat thiet Huu bo (Mulasarvastivada-vinaya) ban dich Tang ngu. Toan van ban duoc xem la day du hien chi ton tai trong ban dich Han.
Hien nay cung chua co khao cuu nao kha di xac dinh hinh thuc tap thanh nguyen thuy cua Kinh nay.
Trong thoi ky dau, cac kinh thuoc Trung A-ham duoc dich Han som nhat co the noi do boi An The Cao
, nay van co the doc duoc trong Dai chanh tang. Day chi la bay trong so 222 kinh hien duoc biet.
Nhin chung, khoi dau tu An The Cao, trong khoang nien hieu Kien Hoa 2 doi Hau Han (tl. 148), cho den Phap Hien , nien hieu Ham Ninh 4 doi Tong (tl. 1001), co tat ca 70 kinh don hanh ban thuoc Trung A-ham. (...)
Ghi chu
1. Bo Trung A-ham gom co 4 quyen (q.1-4) do Tue Sy dich Viet va chu thich; cong 1 sach Tong Luc do Tue Sy bien soan.
2. Toan bo sach do Hoi An Hanh Dai Tang Kinh Viet Nam thuc hien deu duoc an hanh phi loi nhuan. Voi tam nguyen cung duong Phap thi, Hoi An Hanh DTKVN lan luot in cac Kinh Luat Luan tren giay tot va bia day tai cac nha in chuyen dung de cung duong thap phuong. Ngoai ra, neu quy vi muon thinh Kinh sach theo nhu cau ca nhan ma khong bi gian doan, hay truong hop Kinh sach in da phan phoi het, xin tuy chon cach dat in sach print on demand noi day va tu nguyen tra cac chi phi. Gia niem yet o day la cac chi phi toi thieu do cac he thong phat hanh quoc te quy dinh, chung toi hoan toan khong thu bat ky loi nhuan nao trong Phat su nay.
